Na alle onwerkbare dagen met de sneeuw en kou is er eindelijk weer actie in Nieuw Leyden. De mooie witte plaatjes op de webcam hebben 2 weken vertraging opgeleverd. In de tussentijd zijn we zelf in de weer geweest voor de keuken en gietvloer en hebben we overlegd met de architect over de details van de wind- en waterdicht en afbouw. De architect begint inmiddels aan de werktekeningen, en de aannemer kan materialen gaan bestellen. Wat betreft de details in het ontwerp: de vouwdeur heeft helaas het veld moeten ruimen voor twee openslaande deuren van elk 1,2 m breed. Alle creatieve pogingen om de vouwdeur er toch in houden ten spijt, woog het voordeel van de vouwdeur - een maximaal open pui - niet op tegen het nadeel dat er een geopend deurdeel midden in de keuken kwam. Het kostenvoordeel van deze wijziging wordt wel weer goed besteed: het standaard dakluik maakt plaats voor een glazen dakluik met strakke aluminium profielen.

Nadat we tijdens de voorlichtingsavond voor het ontwerp van de straat al wat keuzes hebben gemaakt, zijn we op een tweede bijeenkomst echt aan het knippen en plakken geslagen. Met een knutselwerk van groenstroken en bomen op een 5 meter lange print van de straat, kan de gemeente de vertaalslag gaan maken naar een bestek voor de straatinrichting. Ondanks de nogal chaotische omstandigheden zijn we best tevreden met het resultaat: iedereen heeft zelf bepaald hoeveel groen en welke beplanting er voor zijn deur komt.

De bouw vordert gestaag! Bij de helft van de kavels staan de prefab betonwanden van de begane grond, en de parkeergarage is al dicht nu de breedplaatvloeren zijn geplaatst.

Na bestekdeel A (algemeen), B (casco) en D (installaties) moet deel C nog worden afgerond. In dit deel staan alle omschrijvingen en specificaties voor de wind- en waterdichtwerkzaamheden en -materialen. Het staat vol met details over gevelmateriaal, beglazing, kozijnen, dakbedekking, hang- en sluitwerk, isolatie, timmerwerk, dekvloeren, trappen en nog veel meer om 80 pagina's met bestektekst te vullen! Na de bouwvak kunnen we met het wind- en waterdichtbestek offertes aanvragen bij aannemers.

Ondertussen zijn de voorbereidingen voor de bouwstart in volle gang en de planning is behoorlijk onder druk komen te staan. Op dit moment moet alle informatie van installateur en constructeur naar de ruwbouw aannemer, die direct moet starten met de werktekeningen voor de prefab wanden en de andere casco-delen. Niet alle opdrachtgevers hadden op tijd een gesprek gehad met de installateur en de constructeur blijkt ook niet alle deadlines te halen. Het lijkt erop dat de planning hierdoor 3 tot 4 weken uitloopt ten opzichte van waarmee we gestart zijn.

Het gesprek met de installateur heeft aardig wat stof doen opwaaien. We dachten dat alles rondom de schakelaars. lichtpunten en wandcontactdozen goed doordacht was, maar er bleek nog genoeg ruimte voor verbetering. Weer aanpassen dus. Ook is door de installateur aangegeven dat inbouwafmetingen voor inbouwverlichting en -kranen bekend moeten zijn, omdat binnen enkele weken gestart wordt met de werktekeningen voor de installaties. Nu is het zo dat alles mag wijzigen tot en met de bouw, maar dat de meerwerkteller bij wijzigingen mee gaat lopen: hoe later je wijziging des te hoger de extra kosten. Na het gesprek werd duidelijk dat we ons nog moesten verdiepen in een aantal punten waarvan we dachten dat ze over tenminste 2 maanden zouden komen. Een inbouwmaat voor de verlichting betekent indirect dat we nu een merk en type moeten kiezen. En met bijvoorbeeld de posities van de afvoeren van de wastafels in de badkamer leg je ook al min of meer vast welke afmetingen je wastafels krijgen, en dat je bijvoorbeeld twee losse wastafels neemt in plaats van 1 grote. Het kostte flink wat energie om keuzes te maken, al zien we ook het positieve hiervan in: vroeg of laat moeten dit soort knopen doorgehakt worden en dat is nu maar alvast gebeurd!

In de tekeningenset voor de bouwaanvraag zijn natuurlijk ook de gevel tekeningen van de straten opgenomen. Voorheen ontbraken nog enkele woningen omdat die achterliepen op de planning, maar inmiddels is de (nodige!) inhaalslag een feit en is het hele bouwveld compleet. Het zijn geen mooie visualisaties in kleur, maar het geeft een aardige indruk van hoe het gaat worden zo met al die verschillende gevels.

Ondertussen zijn we vooral bezig met allerlei details en die vragen erg veel aandacht. Zo wordt er momenteel hard gewerkt aan het installatiebestek waar de W en E installaties in beschreven staan. Als bouwveld sturen we 1 installatiebestek op t.b.v. de aanbesteding van de installaties met - waar mogelijk en wenselijk - zo veel mogelijk standaardisatie. Veel onderdelen, merken, types en materialen worden vastgelegd in het bestek, waaronder kamerthermostaat, afvoeren, schakelmateriaal, rookmelders, leidingwerk, ventilatie-units, ventilatieventielen, etc. Het blijkt bij veel punten lastig om nu al te bepalen welke type je wilt hebben (zoals het type lijngoot in de douche), maar ja de keuzes moeten ooit gemaakt worden...

Hoewel we al erg gelukkig waren met de plattegronden van de woning, kwam de architect met het voorstel om op de eerste verdieping de wand na de trap weg te laten. In de wand zitten de standleidingen verwerkt, en deze kunnen ook geintegreerd worden in de achtergevel. Het resultaat is meer ruimte in de eethoek, (nog) meer licht en vooral meer flexibiliteit voor de indeling van de eethoek. Met het zien van de renderings -waarin beide opties naast elkaar worden gezet- is de winst duidelijk zichtbaar. Prima idee dus! De achtergevel wordt vanzelfsprekend iets dikker, maar dat zullen we nauwelijks ervaren.

De bouwaanvraag komt eraan en daarvoor worden 'bijna-bestektekeningen' gebruikt. Het belangrijkste extra element t.o.v. DO is een definitieve detaillering van de aansluiting met de woningen van de buren. Verder betekent het dat de installaties tot op zeker niveau ingetekend moeten zijn, waaronder de stopcontacten, schakelaars en lichtpunten. En dat is een belangrijke en nog behoorlijk intensieve klus. Je wilt er niet al wonende achter komen dat het allemaal veel handiger had gekund... Bij twijfel: extra stopcontact kan geen kwaad en datzelfde geldt voor een loze leiding.

Het is niet meer te verwachten dat er nu nog noemenswaardige zichtbare wijzigingen in het ontwerp komen, en daardoor is het weer eens de moeite om alles in Google Sketchup te zetten zodat we om het huis in 3D kunnen bewonderen. Een beter programmaatje kun je je niet wensen want in een avond staat alles erin met wat meubels en al. Waar de maquette handig is om een indruk te krijgen van het licht in de ruimtes en de uitstraling van de gevel, kunnen we het 3D model mooi gebruiken om alvast eens wat meubels te plaatsen om te zien of de ruimtes echt wel zo handig zijn. En het mooiste is nog dat je tijdens het natekenen van de DO-tekeningen echt elke hoek van het huis tegenkomt en je hierdoor toch nog op details stuit waar iets mee moet gebeuren.

Om aan de EPC norm te kunnen voldoen zijn er vraaggestuurde ventilatieroosters in het ontwerp toegepast. Deze nemen veel meer ruimte in t.o.v. normale roosters en kunnen van buitenaf gezien behoorlijk opvallen. Door een truc van de architect worden ze nu praktisch onzichtbaar: over de roosters wordt een gezette aluminium plaat gemonteerd die precies de vorm heeft van de houten gevellatten en in dezelfde kleur gecoat of geanodiseerd is als de kozijnen. Het profiel loopt over de volle breedte van de gevel. Onderaan de kozijnen zit weer een soortgelijk profiel welke dienst doet als waterslag.

In het project zijn we nu duidelijk in een andere fase terecht gekomen. Het ontwerpen van gevel en indeling maakt plaats voor verdere detaillering, indienen bouwaanvraag, installaties intekenen en bestek schrijven. Voor de parkeerbak is het nog even een ander verhaal, hier moet de vereniging nog beslissingen nemen die consequenties hebben voor het uiterlijk van de parkeerbak.
Terugkijkend op het ontwerpproces van de woning tot en met Definitief Ontwerp, is het een erg leerzame en boeiende periode in het project geweest. We hebben de genomen stappen, werkzaamheden en beslissingen opgenomen in een chronologische samenvatting van het ontwerproces

Deze week heeft de architect het Definitief Ontwerp afgerond (plattegronden, aanzichten en technische details). Ten opzichte van het Voorlopig Ontwerp zijn de plattegronden verder uitgewerkt en geoptimaliseerd, en is het sterk gewijzigde gevelontwerp vertaald naar een technisch haalbare bouwkundige invulling. De volgende stappen zijn het toetsen van het Definitief Ontwerp door Nieuw Leyden, een nieuwe kostenraming en het verder afstemmen van de woningen onderling. Ondertussen wordt er door de coordinerend architect hard gewerkt aan de parkeerbak, die nog een behoorlijke invloed lijkt te hebben op de technische detaillering van de woningen. Binnenkort presenteert hij zijn voorstel.

Gisteravond was er weer een vergadering met het bouwveld. De meeste opdrachtgevers hadden hun DO maquette bij zich, dus er konden weer nieuwe straatjes gemaakt worden. Het blijft spannend hoe de huizen op elkaar aansluiten (echte afstemming tussen woningen gaat nu pas komen), en de bebouwing van je buren bepaalt natuurlijk ook hoeveel zonlicht je binnenkrijgt. Opvallend is dat we (tot nu toe) de enige zijn die hun woning een meter hebben teruggelegd op de kavel.
Aan variatie ontbreekt het in ieder geval niet in het bouwveld! Qua gevel bekleding, symmetrie of juist asymmetrie, ruimtegebruik en indeling zijn de verschillen maximaal.

De knutselspullen kunnen weer de kast in. Deze maquette zat in minder dan de helft van de tijd in elkaar ten opzichte van de VO maquette, vooral doordat alle verdiepingen gelijke hoofdafmetingen hebben en de gevels eenvoudig uit een stuk gesneden kunnen worden.
Ook deze maquette geeft weer veel inzicht. Zo krijgen we nu pas echt een gevoel bij hoeveel ruimte en licht er is bij de entree op de begane grond doordat praktisch de hele gevel beneden van glas is, en zien we goed hoe licht de keuken is door de brede vouwdeuren. Wat helaas niet zichtbaar is in de maquette (en wat op deze schaal ook onmogelijk is na te maken), is het diepte-effect van de houten gevel bekleding. In het echt zit er een kleine afstand tussen de houten latten, waardoor je als het ware een stukje door de gevel heen kan kijken. Dat zullen we toch ergens 1 op 1 moeten bekijken.

Volgende week moet het Definitief Ontwerp klaar zijn. De architect is druk bezig met het uitwerken van de nieuwe gevels en het technisch uitdetailleren van het ontwerp. Inmiddels zijn ook de eerste acties van de coordinerend architect een feit: er zijn afspraken gemaakt over o.a. de afwerking en diktes van de vloeren en er ligt een voorstel voor de materialisatie van de parkeerbak.
Op basis van de plattegronden - waar niet meer in gewijzigd wordt - kunnen wij weer aan een nieuwe maquette beginnen. Doordat de verspringingen die in het VO ontwerp zaten nu ontbreken, is de maquette in ieder geval veel eenvoudiger om te maken.

De rol van de keuken wordt steeds belangrijker. Voor ons is het een van de belangrijkste elementen in het huis en het heeft een enorme invloed op de indeling van de eerste verdieping. De keukenindeling (zie bericht van 13 augustus) had nog een paar belangrijke open eindjes waar we niet uitkwamen: de eettafel had niet echt een logische plaats, de keuken was weinig geintegreerd met de rest van de kamer, en eigenlijk wilden we alle kasten laag houden (maar geen concessies doen qua ruimte).... Uiteindelijk viel het kwartje, de keuken 180 draaien!. De eettafel kan zo precies in een mooie hoek, de keuken kan iets groter worden zodat er ook met lage kasten voldoende bergruimte is, en het wordt zo veel meer 1 ruimte met de woonkamer.
Enige nadeel is dat het zelfbouw betonnen werkblad waar we aan dachten waarschijnlijk een illusie is door het 5 meter lange werkblad (vlakheid, gewicht)...

Met een strokenverdeling als uitgangspunt en hout als gevelmateriaal is de architect weer op zoek gegaan naar een nieuwe gevel. Nou, de stroken zitten er goed in! Het raamoppervlak loopt van onder naar boven af in hoogte, terwijl de stroken van de verduurzaamde vurenhouten latten naar boven toe juist hoger worden. Centraal zitten de kantel/kiepramen. Zie hier een eerste snelle photoshop actie om te kijken hoe zoiets staat in een straatje, en hier om de gevel in 1:50 te zien als maquette.
We zien het zitten zo. De gevel is super rustig en praktisch symmetrisch, maar wordt door het hout (wat ook net iets uitsteekt) toch levendig. Dat de latten horizontaal geplaatst zijn en niet verticaal, heeft naast dat de stroken zo nog meer nadruk krijgen ook bouwkundige redenen. Bij horizontale latten kunnen de ventilatieroosters veel netter worden weggewerkt (hierover later meer) en is het bouwkundig gezien eenvoudiger en goedkoper om de gevel bestendig te maken tegen weersinvloeden.

Op weg naar het Definitief Ontwerp (DO) lijken de activiteiten weer op die in de VO-fase, waarbij alle keuzes natuurlijk (min of meer) definitief worden. Belangrijke verschillen zijn wel dat de resultaten van de eerste kostenraming en EPC-berekening nu beschikbaar zijn en waar nodig gebruikt worden in het ontwerpproces. Verder worden funderings- en draagconstructies vastgelegd (in samenspraak met de constructeur) en komt er een principe-opzet voor de W en E installaties. Over de indeling van binnenruimtes hoeven we niet meer na te denken, maar deze weken gaat er des te meer aandacht naar de gevel. Vrijdag in ieder geval nieuwe plaatjes met gevelbeelden!

Een van de energiebesparende maatregelen om de EPC binnen de gestelde norm te krijgen, lijkt in het ontwerp een douchepijp of douche wtw (warmteterugwin) te worden. In de EPC berekening win je hiermee tussen 0,05 en 0,1, en het lijkt ook echt een maatregel te zijn waar je in praktijk iets aan hebt. Er zijn zat maatregelen die wel je EPC verlagen in de EPC berekening (dus leuk voor de vergunning...), maar in de praktijk een geringe energiebesparing opleveren en weer allerlei nadelen met zich meebrengen (hoge investeringen, ruimtegebruik). Het werkingsprincipe van de douche wtw is eenvoudig, de kosten zijn relatief laag (ca. 1000 euro) en de hele installatie neemt weinig ruimte in beslag. Het werkt als volgt: het nog warme afvalwater uit de douche wordt door de binnenste holte van een verticaal opgestelde dubbelwandige buis geleid. Het koude leidingwater wat naar de douchekop gaat, stroomt door de buitenwand van de douche wtw, en wordt zo voorverwarmd door het afvalwater. De leveranciers beloven rendementen van meer dan 60%, maar zelfs met minder zijn de besparingen al snel de moeite waard.

Aan de gevel gaat flink gesleuteld worden, om twee redenen: na het zien van de maquette zien we af van de verspringingen in de gevel en we moeten terug in glasoppervlak om de EPC en de kosten binnen de perken te houden. De EPC blijkt nogal een dominante rol te spelen in het ontwerp. Om aan de eisen te voldoen zullen we extra energiebesparende maatregelen moeten treffen in de woning. We gaan waarschijnlijk voor vraaggestuurde ventilatieroosters en een douche warmteterugwinning (douche WTW), maar zonnewering of balansventilatie kan ook. De douche WTW staat overal los van, maar de ventilatieroosters zijn weer een onderdeel van het gevelbeeld, en zeker omdat vraaggestuurde roosters uitsteken t.o.v. de kozijnen.

Met de architect doen we voor de gevel weer een paar stappen terug: de raamverdeling. Minder raamoppervlak betekent dat we afstappen van de logische en rustige verdeling die in het gevelontwerp van het VO zit. Maar na wat alternatieven bekeken te hebben zijn we erover uit dat het een strokenverdeling moet blijven (dus raampartijen horizontaal georienteerd over de gehele breedte van de gevel). Maar doordat de verspringingen uit het ontwerp verdwenen zijn, is stukwerk als gevelbekleding weer minder interessant doordat het vooral aanspreekt als er hoeken aanwezig zijn. Met een strak vlak als gevel wordt het al gauw erg saai. Daarbij komt dat de uitstekende ventilatieroosters zich lastig laten te integreren met stukwerk. Een van de oplossingen is afstappen van stukwerk en te gaan voor een houten gevel. We hebben inmiddels al zat mooie voorbeelden hiervan gezien, deze optie staat nog zeker open!

De keuken wordt een belangrijk element in de woning, en voordat de muren in het ontwerp vaststaan is het toch wel erg handig om te weten of er ook een mooi en praktisch keukenontwerp tussen past. Inmiddels hebben we tientallen varianten bedacht en komen we toch steeds weer uit bij hetzelfde idee: een recht keukenblok tegen de muur met een spoeleiland van ca. 2 meter lang met twee zitplaatsen ervoor. De materialen zijn nu natuurlijk nog minder van belang maar wel leuk om ook alvast naar te kijken. Vooral bij het werkblad is het lastig kiezen, al neigt het nu naar een betonnen werkblad dat we zelf willen gaan gieten. Kijken of we na het maken van een eerste proefstuk nog zo over denken!

Inmiddels heeft er ook weer een VvO vergadering plaatsgevonden waarbij vooral gesproken is over het vinden van de coordinerend architect en gezamenlijk in te schakelen kostendeskundige, en het stappenplan naar het definitief ontwerp (13 oktober is afgesproken voor inleveren DO). De coordinerend architect krijgt een trekkende rol in het proces, detailleert de parkeerbak en verzorgt de tekeningen van het gehele bouwveld.

Uit de eerste door de architect gemaakte inschatting van de EnergiePrestatie Coefficient (EPC) kwam dat in het huidige ontwerp energiebesparende maatregelen nodig lijken om de door Nieuw Leyden gestelde EPN van 0.7 te halen. Onze sterke voorkeur voor natuurlijke ventilatie (i.p.v. balansventilatie) en het grote raamoppervlak hebben een negatieve invloed op de EPC. De oplossing kan liggen in het toepassen van vraaggestuurde of zelfregulerende ventilatieroosters. Vraaggestuurd wil zeggen dat de ventilatieroosters en afzuiging worden aangestuurd als de CO2 waarde in huis stijgt tot boven een bepaalde grens. Zelfregulerende roosters werken onafhankelijk van de (wind)druk op het rooster en geven een constante luchtcirculatie. We gaan ons er maar eens verder in verdiepen.

Verder zitten we in een zomerstop. De architect is op vakantie en de VvO vergadering gaat wegens grote afwezigheid niet door. We gebruiken de tijd om het keukenontwerp nog eens onder loep te nemen. Eens kijken wat er overblijft van de eerste wilde ideeen als we ze verder gaan uitdenken...

Om de bouwkosten binnen budget te houden wordt de hoeveelheid glasoppervlak in het gevelontwerp verkleind. En daardoor staan we voor de gevel weer voor een paar belangrijke beslissingen wat betreft het materiaal voor de kozijnen, de gevelindeling en diverse vormgevingselementen. We denken nog steeds aan wit stukwerk maar de combinatie met aluminium kozijnen blijkt ineens toch aantrekkelijk. De verdiepingshoge vouwdeur die we aan de achterkant (patio) willen, blijkt alleen maar mogelijk in aluminium. En ten opzichte van hout laat aluminium zich beter combineren met stukwerk, zijn ventilatieroosters beter te integreren, is de isolatiewaarde iets beter en het onderhoud (schilderen) is nihil. Als we de houten louvrepanelen loslaten i.v.m. kostenbesparing zijn de ventilatieroosters weer goed zichtbaar en dan geeft aluminium meer mogelijkheden. Oftewel, de keuze lijkt eigenlijk al gemaakt...

Maandag was de aftrap voor het Definitief Ontwerp (DO). Nieuw Leyden gaf een presentatie over het vervolgtraject naar DO en hamerde vooral erg op de bouwkosten. Het blijft een lastig verhaal (en het was duidelijk dat het voor Nieuw Leyden ook gissen blijft), maar onderschatten geeft later problemen en overschatten beperkt je met ontwerpen. Het heeft er wel toe geleid dat we toch zelf een kostenraming laten uitvoeren op zeer korte termijn. De bouwdelenraming kost de helft van een elementenraming en geeft voor nu toch het inzicht wat we nodig hebben om in te schatten of we nog binnen budget bezig zijn.
De meeste opdrachtgevers hadden ook hun maquette bij zich, waardoor het bouwveld in 1 op 50 neergezet kon worden. De maquettes van onze buren ontbraken en zijn vakkundig vervangen door zeer realistische alternatieven...

Het knutselen zit er weer op, de maquette is klaar. Het was nog een flink gedoe om het 'stukwerk' strak te krijgen met papier, vooral daar waar de gevel verspringt. Zie hier wat foto's van het eindresultaat.
Het is super mooi om door het huis heen te kijken. Zeker als je een beetje met het licht speelt, kun je je al helemaal voorstellen hoe het is om er te lopen. Maandag zetten we de maquette in het 1:50 bouwveld wat tijdens de VvO vergadering gevormd zal worden door alle maquettes.
De kostenraming met het VO laten we waarschijnlijk schieten. De aangeboden kosten voor het advies waren fors hoger dan wat we verwachtten, plus dat we met de vereniging op korte termijn een kostenadviseur zullen inschakelen.

Om de ruimtes en uitstraling goed op ons in te laten werken, klussen we momenteel een 1:50 maquette in elkaar. Eerst wat denkwerk over hoe we de gevels het beste kunnen gaan namaken op die schaal (de gevelverspringingen maken het lastiger) en hoe ver we gaan in de details. We houden de maquette dicht (dus geen extra doorkijkjes vanaf de zijkant) en gaan 'echte' ramen gebruiken. Binnenin houden we blanco. Het stucwerk wordt nagemaakt met dik wit papier, de ramen worden van dun plexiglas en de kozijnen, louvrepanelen en deuren zullen via kleurenprints op de gevel geplakt worden. We verbazen ons over het gemak waarmee het maquetteschuim (Depron: lichtgewicht polystyreenplaat of foamboard) zich strak in de juiste afmetingen laat snijden. De buitenmuren zijn met speciale naalden eenvoudig te verbinden, en de meeste binnenwanden zitten met lijm vast. Een verdieping inclusief binnenmuren is in een uur in elkaar te knutselen. Zie hier de foto's van de maquette zoals het er nu bij staat. Over anderhalve week is ie compleet met alle gevelelementen.

De tekeningen van het Voorlopig Ontwerp zijn ingediend bij Nieuw Leyden: zie de renderings en technische tekeningen. We zijn erg blij met hetgeen er nu staat en zien alle punten die we belangrijk vinden erin goed terug, waaronder veel licht en zoveel mogelijk open ruimtes. De gevel is lekker strak en goed afgestemd op de indeling. We zien wel alweer kleine verbeterpunten, maar deze basis staat in ieder geval als een ... huis.

We schieten enorm op. De laatste punten in de indeling zijn opgelost of ver genoeg voor het Voorlopig Ontwerp en de keuzes voor de gevel zijn gemaakt. In de louvrepanelen/sierluiken kan veel van de functionaliteit worden geintegreerd: doorvalbeveiliging, onzichtbaar wegwerken ventilatieroosters en het eventueel integreren van deurbel en brievenbus. En we vinden ze erg mooi! Het denkwerk voor het Voorlopig Ontwerp is dus praktisch afgerond en de status kan worden vastgelegd in tekeningen en een maquette. Ondertussen kunnen we alvast na gaan denken over bijvoorbeeld de ventilatie. De twee opties: natuurlijke ventilatie met roosters, en balansventilatie. Over beide mogelijkheden valt genoeg te zeggen... en dat gebeurd dan ook in overvloed met de meest uiteenlopende verhalen! Wordt vervolgd.

Alle discussiepunten die er in het ontwerp van de gevels (jaja, voor en achter...) zitten, zijn vertaald in 5 gevel varianten. De verschillen zitten vooral in de breedte van de ramen, waarbij model 5 een afwijkende is met een compleet andere indeling. Deze laatste wilden we er graag tussen hebben zitten om te kunnen zien wat het effect is van een klassieke driedeling in de gevel (met als resultaat dat we deze richting verder vergeten...). In model 3 vinden we alle wensen terug. De gevel heeft veel symmetrie en is lekker rustig. Van binnenuit gezien wordt het trappenhuis bij de verblijfruimte getrokken door het brede raamvlak. Verder moeten er uiteraard nog ramen open kunnen. Dit worden de ramen achter de louvrepanelen. De panelen doen dan direct dienst als doorvalbeveiliging. We moeten nog wel kijken hoe we de ze weer (gedeeltelijk) kunnen openen zodat er toch een volledig vrije opening is naar buiten toe in elke ruimte.

Om goed inzicht te geven in de beleving van de ruimtes en de verschillende aanzichten van de gevel, werkt de architect o.a. met het 3D tekenprogramma Artlantis. Hiermee kun je 3D modellen (waaronder AutoCAD en Sketchup) inlezen en met de juiste instellingen van licht en materialen bijna fotorealistische weergaves (renderings) krijgen van binnen en buiten het huis. Je kunt supersoepel door het huis navigeren met de camerapositie zodat je in no-time het aanzicht hebt onder de juiste hoek. Ideaal is dat je een gratis trialversie kunt downloaden en we thuis nu dus rustig verder kunnen 'wandelen'. Zie hier nog wat doorkijkjes en gevelaanzichten.

Vandaag alweer de derde ontwerpbijeenkomst met de architect. Bovenaan de agenda staat de gevel. De architect trapt af met een idee om de gevel niet vlak te houden maar relief te geven door per verdieping een kleine hoek of curve te laten volgen (zie deze rendering). In 3D is goed te zien dat de gevel - die toch wel erg rustig is met wit stukwerk - hierdoor erg interessant wordt. Mooie richting, gaan we mee verder! Vervolgens wordt het weer flink afwegen tussen alle mogelijkheden en vooral de beperkingen voor de gevel. Wat te denken van maatregelen t.b.v. doorvalbeveiliging bij de te openen ramen? En eventuele ventilatieroosters als we voor natuurlijke ventilatie kiezen. Er is ook genoeg discussie over de indeling, grootte en verdeling van de ramen. Aan de ene kant willen we een zo rustig mogelijk gevelbeeld, aan de andere kant moet het wel matchen met de binnenindeling (verkeers- en verblijfszones) en het gewenste panorama-effect van een breed raamoppervlak. De architect heeft letterlijk tientallen mogelijke raamindelingen paraat: de voorkeur gaat uit naar kamerhoge en brede ramen (op de visualisatie staan nog smalle ramen), eventueel gecombineerd met 'louvrepanelen'. Zonder de drie uur durende sessie helemaal op te schrijven: de gevel begint vorm te krijgen en met 1 a 2 sessies moet het Voorlopig Ontwerp er kunnen staan.

Bij de tweede ontwerpbijeenkomst met de architect ging het vooral over de gevel. De indeling kwam nog wel aan bod, maar deze is voor nu voldoende uitgewerkt. Het uitgangspunt is dat we de woning echt van binnen naar buiten ontwerpen. De architect heeft eenvoudige renderings gemaakt om te kunnen laten zien hoe je de ruimtes binnen ervaart. Duidelijk is te zien dat ramen over de hele breedte van de gevel (panorama) een enorm ruimtelijk gevoel geven, ook omdat de vierkante meter in de hoek bij de trap bij de ruimte wordt betrokken.

Op naar de gevel. Ook hier weer enorme keuze maar (gelukkig...) ook beperkingen. Welk gevelmateriaal spreekt ons aan? Willen we de kozijnen verdiept in de muren hebben of juist vlak met de buitenkant? Symmetrie of juist niet? Welk materiaal voor de kozijnen? Welke ramen moeten open kunnen en mag dit volgens het bouwbesluit? En de achtergevel moet qua uitstraling en logica natuurlijk ook weer matchen met de voorgevel. Blijft alles passend met de indeling van de muren binnen? Mooie puzzel om al deze punten te verenigen in een sluitende oplossing! We bladeren door allerlei voorbeelden en hebben in ieder geval een paar duidelijke voorkeuren gevonden: stucwerk of (gedeeltelijk) houten latten als gevelmateriaal en houten kozijnen. De horizontale orientatie van de ramen is van binnenuit gezien de beste oplossing, maar van buitenaf gezien zijn we nog minder enthousiast. Aan de andere kant, het is een mooi concreet voor de architect om mee aan de slag te gaan. Over drie weken bespreken we de eerste voorstellen. In de tussentijd gaan we ons maar eens verdiepen in de mogelijkheden van hout en gaan we op zoek naar aansprekende voorbeelden van panden met een horizontale orientatie van de ramen.

De eerste echte opzet van de indeling staat nog steeds en van de architect hebben we inmiddels de tekeningen binnen. Onze eisen voor het ontwerp vinden we er erg sterk in terug, en alle alternatieven die we verzinnen halen het er niet bij. Een mooi uitgangspunt dus als we volgende week gaan nadenken over hoe de gevel eruit kan komen te zien. Wat de gevel betreft beginnen de eerste ideetjes te komen maar gevoelsmatig hebben we hier nog een behoorlijke weg te gaan!

Verder heeft de tweede VvO vergadering plaatsgevonden. De nodige opstartactiviteiten stonden op de agenda: de rollen in de vereniging, de deadline voor het indienen van het Voorlopig Ontwerp (9 juni 2008), de zoektocht naar een constructeur en het keuzetraject van het bouwsysteem waren zo'n beetje de voornaamste onderwerpen. Mooi om te zien was trouwens dat het veld er goed de gang in heeft!

Over de keuze van het bouwsysteem, het skelet van de woning. Met het hele veld moeten we kiezen voor een bouwsysteem voor de ruwbouw. Houtskeletbouw uitgesloten zijn er twee mogelijke bouwsystemen: kalkzandsteen (rechter foto) en prefab beton (linker foto). Qua prijs lijken de verschillen niet noemenswaardig, het verschil lijkt vooral te zitten in de mate van flexibiliteit bij het aanbrengen van je leidingen. In kalkzandsteen kun je eenvoudig (na het plaatsen van je muren) je leidingen aanbrengen, bij prefab beton is alles af-fabriek geintegreerd en zijn wijzigingen erg kostbaar. Een belangrijk nadeel van prefab beton, al lijkt het ons toch zeer acceptabel als je de voordelen er tegenover zet: nettere afwerking van de wanden, geen krimp/scheurvorming en een grotere bijdrage aan de stabiliteit van de woning. We gaan het nog eens goed op een rij zetten, maar de keuze lijkt zo niet al te ingewikkeld...

... is een daalder waard! Zo kun je de eerste ontwerpbijeenkomst bij de architect wel omschrijven. Eindelijk serieus praten over de indeling van het huis, want daar beginnen we mee. Eerst de binnenkant, de buitenkant volgt. Al gauw praat je een uur over de positie van de trappen. Dit is een van de voornaamste invloeden op de indeling. Bij het bruto vloeroppervlak wat past bij ons budget (ca. 150 m2) is het praktisch vanzelfsprekend dat de trappen recht boven elkaar geplaatst worden. En als je een open sfeer wilt behouden en niet wilt investeren in slanke stalen trappen, is het weer logisch dat de trappen in de lengterichting komen. En zo werd het idee geboren om een efficiente 'verkeerszone' in de lengte van de woning te plaatsen. Op deze manier heb je in de woonkamer licht van beide gevels en houd je de maximale oppervlakte voor de kamers over. En in de overgebleven ruimte in de verkeerszone kan weer mooi bergruimte gecreeerd worden. Verder wordt er aandacht besteed aan zaken waar we nog nooit bij stil hebben gestaan: waar komen de standleidingen? Hoe zou het daklandschap (en dit woord blijkt echt te bestaan!) eruit kunnen zien? Waar komen de stabiliteitsmuren? etc. Genoeg om over na te denken, en... alle ideeen moeten natuurlijk wel weer matchen met het grote geheel van het ontwerp.

Uiteindelijk vinden we een voor ons ideale mix tussen lichte en open ruimtes, efficient gebruik van het vloeroppervlak en veel bergruimte. Zie hier de eerste snelle tekeningen (eigen werk, de schetsen van de architect volgen nog).

En zo ben je zomaar weer een maand verder en lijkt er weinig voortgang te zijn. Nou dat valt best mee! Zo hebben we een keuze gemaakt voor de architect en geven we deze week opdracht voor het opleveren van het Voorlopig Ontwerp. Vrijdag zitten we voor het eerst samen en kunnen we eindelijk de inhoud in. De laatste weken hebben we wel al allerlei 'losse flodders' opgezet in het tekenprogramma Google Sketchup. Het op schaal schetsen van ideetjes en omgeving geeft toch steeds veel inzicht! Voor geinteresseerden en mede-opdrachtgevers, zie hier de Sketchup download van het 3D model van ons bouwveld en de directe omgeving (en in Sketchup via Tools/Google Earth/Place Model met 1 klik op de juiste locatie in Google Earth te plaatsen!).

De startbijeenkomst van de vereniging staat ingepland (12 februari) en dat betekent dat minimaal 70% van het bouwveld verkocht is. Goed nieuws, want tegenvallende verkoop van de kavels zou zomaar maanden vertraging kunnen geven. Nu kunnen we direct aan de slag! En dat doen we. Op dit moment is het vooral de keuze van de architect wat ons bezighoudt. Binnen enkele weken vanaf nu hebben we drie kennismakingsgesprekken gehad en liggen er offertes. Voorafgaand aan de gesprekken moeten wij natuurlijk een verhaal voorbereiden over ons huis.

We hebben onze eisen en wensen voor het ontwerp inmiddels aardig in kaart gebracht. De belangrijkste elementen zijn lichte en open ruimtes, een ruime woonkeuken grenzend aan een terras, een flinke berging en klusruimte voor de motor, een inloopkast voor de kleding en een dakterras over het gehele dakoppervlak. Deze eerste 'schifting in de oneindige mogelijkheden' geeft al behoorlijk wat richting in waar we naartoe willen met het ontwerp. De uitstraling van de gevel blijft hier nog een beetje in achter. We vinden van alles mooi, maar kunnen hier nog geen richting in aangeven. Maar we weten wat ons de komende tijd te doen staat!

Nu het contract met Nieuw Leyden getekend is kunnen we eindelijk wat meer in het creatieve werk duiken. Hoewel we natuurlijk straks bij de architect zitten voor het echte werk, is het niet minder leuk om nu alvast wat eigen huis ontwerpen te tekenen met een eenvoudig tekenprogramma en de mogelijkheden af te tasten. Google Sketchup blijkt daar bijzonder geschikt voor. In een uur heb je een 3D model van een complete wijk! En sterker nog: je kunt zelfs met zonnestanden bepalen hoelang het zonnig blijft op je dakterras.